Vandaag is de geboortedag van Jacques Perk (in 1859)

Vandaag precies 162 jaar geleden, op 10 juni 1859, zag Jacques Perk in Dordrecht het levenslicht. Ondanks zijn korte leven groeide hij uit tot een belangrijke stem in de Nederlandse letteren.

Verzen van de 10-jarige Jacques Perk

Jacques Perk wordt geboren in de Lange Breestraat in Dordrecht. Hij is de zoon van dominee en schrijver Marie Adrien Perk en jonkvrouw Justine Georgette Caroline Clifford Kocq van Breugel. Vader Perk was predikant van de Waalse kerk. Hij had veel literaire relaties en was vooruitstrevend ingesteld. Zoon Jacques kwam aldus al op jonge leeftijd met literatuur in aanraking en schreef rond zijn tiende zijn eerste verzen.

De tekst gaat onder de afbeelding verder.

Jacques Perk. @ Regionaal Archief Dordrecht

Jeugdjaren van Jacques Perk in Dordrecht

Dominee Perk en zijn vrouw woonden eerst op de Voorstraat nabij de Kleine Appelsteiger, schuin tegenover de Munt. Daarna verhuizen ze naar de Lange Breestraat. Hier worden Jacques (1859) en zijn zusje Dora (1860) geboren. In 1862 verhuist het gezin naar een woning aan de Wijnstraat 168, nabij de Wijnbrug waar Jet (1863) en Amalia (1868) worden geboren.

Van HBS naar Algemeen Handelsblad

Na vijf jaar HBS in Amsterdam komt Jacques tot de slotsom dat het onderwijs hem niet biedt wat hij ervan verwachtte. Via zijn vader komt hij terecht bij het Algemeen Handelsblad, waar het vertalen en bewerken van Franstalige kopij zijn taak wordt. Hij schrijft in die periode vele korte gedichten, waarvan de meeste zijn opgedragen aan zijn jeugdliefde Marie Champury. Gedwarsboomd door haar ouders (haar vader was Jacques’ leraar Frans op de HBS) en onbeantwoord door Marie is deze liefde gedoemd te mislukken. In een poging Marie te vergeten, probeert hij mee te gaan op poolexpeditie met de Willem Barends. Dit plan mislukt, maar hij der komt wel een gedicht van hem in het maandblad Nederland. Hij bestudeert sonnetten van illustere namen als Goethe en Shakespeare en wordt ontslagen door het Algemeen Handelsblad. Zijn schrijfstijl zou té literair van aard zijn.

De tekst gaat onder de foto verder.

Onthulling van de gedenksteen bij het geboortehuis van Jacques Perk in de Lange Breestraat op 10 juni 1959. @ Regionaal Archief Dordrecht

Verliefd tijdens vijf dagen Ardennen

In 1879 is Jacques op vakantie in de Ardennen. Daar leert hij Mathilde Thomas kennen. Vijf dagen in deze sprookjesachtige omgeving zijn genoeg om verliefd op haar te worden, op een manier die grenst aan goddelijke verering. Dit inspireerde Jacques om zich in een volwassen dichtvorm te uiten. Het resultaat is een reeks van meer dan honderd sonnetten. Publiceren lukte hem echter niet. Jacques Perk was met zijn moderne lyriek zijn tijd te ver vooruit.

De tekst gaat onder de foto verder.

De dichter Willem Kloos (1859-1938). @ WikiCommons

Vriendschap met Willem Kloos

Een jaar voor zijn overlijden gaat Jacques rechten studeren in Amsterdam. Hij raakt bevriend met de jonge dichter Willem Kloos en weet een handvol Mathilde-sonnetten te publiceren. De vriendschap met Kloos zou een homo-erotische ondertoon hebben, maar eindigt nog geen jaar later vrij abrupt. In 1881 komt er een derde grote liefde in zijn leven: de zuster van de aanstaande echtgenoot van zijn zus Dora. Deze Joanna bleek echter verloofd. Aan die verloving kwam weliswaar een einde, maar in haar eenzaamheid leek zij voor Perk opnieuw een onbereikbare vrouw.

De tekst gaat onder de foto verder.

De gedenksteen zoals je die nog steeds kunt vinden in de gevel van het geboortehuis van Jacques Perk in de Lange Breestraat bij de hoek van de Visstraat. @ Regionaal Archief Dordrecht

Jacques wordt ziek

Hoe deze liefde uiteindelijk zou hebben uitgepakt, zullen we nooit weten. Jacques wordt eind september ziek. Hij was namelijk na een roeipartij op de Amstel nog lang met natte kleren blijven rondlopen. Na enkele weken blijkt dat hij tuberculose heeft en niet lang meer zou leven. Zondag 30 oktober neemt hij afscheid van zijn familie. Hij verklaart daarbij in vol bewustzijn de eeuwigheid in te gaan. Een dag later blaast hij zijn laatste adem uit. Niet lang voor zijn dood had auteur Carel Vosmaer Jacques Perk in Spectator vergeleken met Dante. Een jaar na zijn dood wordt zijn eerste gedichtenbundel uitgegeven.