Vandaag 22 mei in Dordt: Kees Spijkervet wordt geboren (in 1821)

Vandaag is het vrijdag 22 mei. In het jaar 1821 viel dat op een dinsdag. In Dordrecht is dat de dag waarop Cornelis Lelieveld wordt geboren, later beter bekend als Kees Spijkervet.

Graatmagere en ijzersterk

Dordtenaar Kees Spijkervet (1821-1905) leidde een illuster leven. Hij werd maar liefst 84 jaar oud, een leeftijd van Methusalem-proporties want veel mensen haalden zo'n hoge ouderdom niet in die tijd. Hij woonde in de Dordtse Wijngaardstraat en zijn bijnaam dankte hij aan zijn graatmagere verschijning. Toch was het een ijzersterke vent en dat maakte hem bijzonder. Hij was een markant en kleurrijk straattype die (meestal) de kost verdiende als sjouwer. Je kon hem vaak vinden in gezelschap van foute vrienden, foute vrouwen en met een fles drank in de hand. Want drinken kon hij!

De tekst gaat onder de foto verder.

Kees Spijkervet als model voor een fotograaf. @ Regionaal Archief Dordrecht

Keurig naar zijn werk

Toch was hij geen doorlopende zuiplap. Hij kon tijdenlang keurig naar zijn werk gaan, maar ja, als hij dan weer voldoende geld had verdiend gaf hij het toch snel weer uit aan jenever. Zo werd hij nogal eens in de nor gestopt, iets wat voor agenten een hele toer was want Kees was dan wel mager, maar ook beresterk. Wat we verder nog van hem weten is dat hij goudeerlijk was. Werd hij er met geld op uit gezonden, dan voerde hij zijn boodschap stipt uit en zou nooit in de kroeg belanden of er iets anders voor kopen.

De tekst gaat onder de foto verder.

Ook op straat werd Kees nogal eens gefotografeerd zoals hier bij de Groothoofdspoort. @ Regionaal Archief Dordrecht

Nooit ziek

De magere Kees was met zijn ijzersterke gestel onvermoeibaar. Hij deinsde nergens voor terug en was nooit ziek. Daarom werd hij vaak als hulpverpleger ingezet in het oude gasthuis in de Visstraat. Daar deed hij belangrijk werk, ook tijdens de grote cholera-epidemie van 1866. Zonder de minste aarzeling vervoerde hij zieken en lijken. Besmetting had geen vat op hem. Het gasthuis had hem graag in dienst gehouden, maar zijn vrijheid was hem meer waard en zo keerde Kees na de epidemie weer terug naar het gewone leven.

De tekst gaat onder het schilderij verder.

Schilderij toen Kees Spijkervet 72 jaar oud was, geschilderd door Rinus Reus. @ Dordrechts Museum

Kees als model

Uiteindelijk zakte Kees maatschappelijk wat af en moest hij zijn toevlucht zoeken bij het Burgerlijk Armbestuur waar medelijdende mensen hem kleding gaven of een kleinigheidje. Kees Spijkervet had een karakteristieke kop en menigmaal verhuurde hij zich als model aan fotografen en kunstschilders. Het Dordrechts Museum is in het bezit van een portret van Kees Spijkervet, geschilderd in 1893 door Rinus Reus.
Enkele jaren voor zijn dood stopte Kees met drinken en ging hij de boer op waar mensen hem konden zien bij publieke vermakelijkheden. Daar verdiende hij een aardig centje mee, voldoende om zijn eigen begrafenis te kunnen bekostigen toen hij tamelijk plotseling overleed.